म निर्मला थापा मगर । २०३६ सालमा साविकको ढुंखर्क गाविस वडा नम्बर ४, हाल बेथानचोक गाउँपालिका वडा नम्बर ३ मा मेरो जन्म भएको हो । हामीले जनयुद्धको बेला पनि बचत गर्न छाडेनौँ । धेरैले बचत नगरौँ, माओवादी आएर पैसा लुटेर लैजान्छ भन्थे । तर मैले हिम्मत हारिन । पैसा धेरै भए पो लैजाने हो । हामी थोरै पैसा बचत गर्छौ कसैले पनि लैजादैन भनेर विश्वास दिलाउँथे ।

२०५३ साल तिरको कुरा हो । त्यो बेला गाउँ विकास कार्यक्रम भर्खर भर्खर चलेको थियो । त्यहि बेला गाउँमा प्रौढ कक्षा सञ्चालनमा आएको थियो । त्यहाँ बचत गर्दा भविष्यमा के के फाइदा हुन्छ भनेर पनि पढाइ हुन्थ्यो । त्यहिबाट प्रभावित भएर हामीले निकै थोरै रकम बचत गर्न थाल्यौ । त्यत्तिखेर ४५ जना महिना दिदीबहिनी थियौँ । हुनेले १० र नहुनेले ५ रुपैयाँ बचत गथ्यौँ । महिला र पुरुषको समूह छुटाछुट्टै थियो । महिला तर्फ नेतृत्व मैले गरे ।

तर हामी महिलाहरुको समूह सोचे जस्तो राम्रो हुन नसकेपछि एक जना पुरुषको सहयोग लियौँ । म्यानेजरका रुपमा होमप्रसाद तिमल्सिनालाई जिम्मा दियौँ । महिनाको दुई पटक पैसा बचत गथ्र्यौँ । अनि २०५५ सालबाट २० रुपियाँ बचत गर्न सुरु गरियो । २०६३ सालमा प्रवेश गर्दै गर्दा चाँहि बचत समूहलाई सहकारीमा रुपान्तरण गर्ने कुरा चल्यो । त्यहि वर्षको मंसिर १५ गते हामी २५ जना साथीहरु मिलेर सहकारी डिभिजन कार्यालयमा भगवती कृषि बचत तथा ऋण सहकारी संस्था नाम दिएर सहकारी दर्ता गर्यौ । जम्मा ५४ जना सदस्य संख्या थियो । बचतलाई मासिक ५० रुपैयाँमा पुर्यायौँ । बार्षिक रुपमा संस्थाका सदस्यहरुलाई हरहिसाब सुनाउँछौ । सहकारी दर्ता गरेपछि रकमको सुरक्षा र अन्य विभिन्न ठाउँबाट पाउने सेवा सुविधाका लागि पनि सजिलो हुने रहेछ ।

सहकारी दर्ताभएपछि पनि निकै समस्याहरु आयो । बचत थोरै, ऋण खोज्ने सदस्यहरुको संख्या चाँहि धेरै हुन्थ्यो । यसैबीचमा भूकम्पपछि ग्रामीण समाज कल्याण संघ आर्सो नेपालको समन्वयन र मर्सिकोर नेपालले आर्थिक सहयोग गर्न थालेपछि चाँहि सहकारी राम्रोसँग चल्न थालेको छ । अहिले मासिक बचत पनि १ सय रुपैयाँ पुर्याएका छाँै । अहिले सदस्य संख्या ह्वात्तै बढेको छ । ५ सय सदस्य छौँ । अन्य सहकारीसंस्थाको भन्दा हामीले हाम्रो सहकारीबाट लिने ऋणको ब्याजदर कम गरेका छौँ । म अध्यक्ष भएको नाताले अबको ५ वर्षभित्र १ हजार २ सय सदस्य संख्या पुर्याउने लक्ष्यका साथ काम गरिरहेको छु ।

मर्सिकारे नेपालले दिएको आर्थिक सहयोग सहित सहकारीको बचत अहिले ४९ लाख रुपैयाँ रकम पुगेको छ । आर्सो नेपाल र मर्सिकोर नेपालसँग सम्झौता गर्नुभन्दा पहिला जम्मा ६ लाख थियो । आर्सो नेपालले हामीलाई २० लाख सहयोग दिने सम्झौता भएको छ । अहिलेसम्म १७ लाख रुपैयाँ हाम्रो सहकारीमा प्राप्त भइसकेको छ । यो रकम सहयोग प्राप्त भएपछि संस्थाका शेयर सदस्यहरुलाई ऋण प्रवाह गर्न पनि सजिलो भएको छ । हामीले बिना धितो सामूहिक जमानीमा ५० हजार रुपैयाँसम्मको ऋण दिइरहेका छौँ । कृषि र पशुपालनमा ।

अहिले गाउँका धेरै संस्थाको नेतृत्व महिलाले नै गरिरहनुभएको छ । राज्यले नै कानुनमा स्पष्ट लेखेका कारण पनि नेतृत्व गर्न महिला दिदीबहिनीलाई सजिलो भएको छ । अब सहकारी दर्ता भएर मात्रै पुग्दैन । बचत गर्नका लागि कमाउनु पर्छ । मेरो चाँहि खासी ३ सहित बाख्रा ८ वटा छन् । दुहुना गाई छ एउटा । दुईवटा बुंगुरको पाठा लगेर राखेको छु । यसैबाट आएको रकम सहकारीमा बचत गर्ने गर्छु । अरु दिदीबहिनीहरुको आयआर्जनको मूख्य बाटो भनेको पनि कृषि र पशुपालन नै हो । त्यो बाहेक पसल सञ्चालन गर्नुभएको छ ।

मर्सिकोर नेपालले हामीलाई आर्थिक सहयोग मात्रै गरेको छैन् । सहकारी सञ्चालनका विधि, पद्धति, प्रक्रियाका बारे स साना तर निकै महत्वपूर्ण कुरा सिकाएको छ । जसले हामीलाई सहकारी के हो भन्ने कुरा सिक्ने निकै ठूलो अवसर दियो । मैले २०५३ साल देखि नै सानो बचत समूह हुदैँ अहिले लाखौँको कारोबार गर्ने सहकारीसम्म आइपुग्दा यसको नेतृत्व सम्हालिरहेको छु । यतिका वर्षसम्म पनि नबुझेको धेरै कुराहरु मर्सिको नेपालले सिकायो । हिसाब किताब कसरी राख्ने, ऋण कतिसम्म प्रवाह गर्ने, आफ्नो सहकारीलाई कसरी विश्वास योग्य बनाउने, पारदर्शिता, जवाफदेहिता, सुशासन र सदस्य केन्द्रित सहकारी कसरी हुने भन्ने ज्ञान लिएका छौँ । यसले पनि हामीलाई यो सहकारी अझ प्रभावकारी ढंगबाट अघि बढाउन मद्दत मिलेको छ ।

आर्सो नेपालको समन्वयमा मर्सिकोर नेपालको सहयोग रहँदासम्म जे जति सिप सिकेका र्छौ । यो परियोजना सकिएपछि पनि हाम्रो सहकारीले त्यस किसिमको कामको नेतृत्व लिन्छ । हामीले सिकेका सिप पछिसम्म पनि प्रयोग गरेर आयआर्जन गर्न सक्छौँ । सहकारीमा बचत कर्र्ता अझ बढाउँछौँ । उनीहरुको क्षमता अभिबृद्धि गर्ने काममा हामी सधै लाग्नेछौँ । धन्यवाद आर्सो नेपाल र मर्सिकोर नेपाललाई ।